SANGALLUM

SANGALLUM

oppid. pulchrum, opulentum, et populosum, in superiori Turgea, duos inter montes situm, versus Ortum et Occasum patentes campos, versus Meridiem Alpes habet Abbatiscellanas: ab una parte Sitter, ab altera Goldaich fluvii decurrunt, inter quos manans Petrosa, vulgo Steinaich, urbis molas trudit, indeque latius evagata Lacu Constantiensi excipitur. Coepit oppidum una cum coenobio, brevique ob situs commoditatem frequentatum, negotiatione, byssi imprimis, supra alias caput extulit. Sed Arnolphô imperante, ab Hungaris vastatum, postea moenibus cingi turribusque muniri coepit, A. C. 954. quod opus ad umbilicum perductum est A. C. 980. sub Abbate Notgero; de quo supra. Exin cum monasterio sub tutela Imperii fuit, in multis quidem Abbati obnoxium, sic tamen ut interim sua quoque iura cives haberent, quae Imperatorum, quibus fidam praestiterunt opetam, beneficiô et propriâ industriâ subinde auxêre. Abbatis postea Mangoldii tempore binis nundinis dotata urbs, A. C. 1117. Obsidione cincta est a Wernero Episcopo Constantiensi; postquam Ulricum Abbatem praeliô devicit, A. C. 1208. Immunitatibus dein amplissimis donata est a Friderico II. Imperatore et consentiente Abbate, Imperio unita. Incendiô horribili arsit A. C. 1215. Privilegia porro accepit a Rodolfo I. Imperatore A. C. 1281. variisque oneribus levata est ab ipso Abbate Wilhelmo, A. C. 1291. Sequente annô insidias Ramschwangiorum feliciter exiit. Interea auctô civium numerô, et crescentibus etiam Coenobii opibus, saepius utrinque litigatum, pacem modo vicinis urbibus, modo Imperatorib. conciliantibus. Multoties quoque pecuniâ Abbatibus satisfactum, et libertas Urbis iutibus illorum emptis aucta est. Verum cum Abbatifcellani bellum Cunoni Abbati movissent, cives, qui pro Abbate imtio pugnaverant non absque clade, postea victoribus foedere sese coniunxerunt: A. C. 1402. postquam iam A. C. 1312. cum Tigurinis, Constantiensibus et Scaphusianis, aliisque aliis temporibus, saepius foedus feriissent. Finito hôc bellô, cum aliquot annis post Landebergius Abbas ius civitatis a quatuor Pagis impetrâsset, cives oppidi cum 6. Pagis, Tiguro, Berna, Lucerna, Suitia, Tugio et Glarona perpetuô foederc coierunt, A. C. 1454. Obsessa urbs ab Helvetiis An. C. 1490. dein proscripta A. C. 1497. ab Imperatore, utrumque discrimen, datâ pecuniâ avertit. Anabaptisticis furoribus turbata A. C. 1525. mox caelitus levamen sensit, et ad Reformationem via strata est. Annô enim eôdem Monachus quidam Augustinianus Petrus Keesius, varia hactenus recepta Pontificum dogmata in dubium coepit vocare: sequente annô 1526. inter Pastores oppidi et Abbatis Contionatorem Doct. Wendelinum, disputatio ferbuit: A. C. 1527. Sacerdotes honestum Coniugium turpi Concubinatui praeferre inceperunt: A. C. 1528. imagines abolitae, et 46. plaustris impositae atque extra urbem igni consumptae sunt, coeterô templorum apparatu in pauperum solatium conversô; sicque Euangelii doctrina ab omnibus recepta est, A. C. 1529. Divisa in Nobilium societatem, quam Nottensteyniam vocant et sex praeterea tribus civitas, Democratice regitur. Felicissimorum ingeniorum mater, inter alios

protulit Schurffios, Martios. Wirtios; Varnbuleros, et qui inter reliquos, velut inter ignes Luna minores, emicat, Ioachimum Vadianum Medicum, Poetam et Geographum excellentem, Viennensis Academiae aliquando Rectorem, postea patriae Consulem, et Reformationis ibidem insigne organum. Plura vide apud Stumpf. de Turgea l. 5. Simlerum de

Rep. Helv. Laetum Comp. etc.